Wat is de beste tijd om koffie te drinken?

Werkend Nederland leeft op koffie, zonder die eerste kop kan je je dag niet goed beginnen toch? FOUT! Hoewel het logisch lijkt om je eerste dosis cafeïne direct na het wakker worden te nemen, blijkt dit juist het slechtste moment van de dag voor een kop koffie.

Dat heeft alles te maken met adenosine. Qua structuur lijkt cafeïne erg op het lichaamseigen stofje adenosine. Laten wij hier eens verder induiken.

Even een korte scheikunde les. Als adenosine in de hersenen wordt aangemaakt, bindt het aan adenosinereceptoren. Deze verbinding veroorzaakt slaperigheid omdat het de zenuwcelactiviteit vertraagt. Het zorgt er ook voor dat de bloedvaten verwijden, zodat er meer zuurstof naar de hersenen gaat tijdens de slaap. Voor een zenuwcel lijkt cafeïne op adenosine: cafeïne bindt zich dan ook aan de adenosinereceptor. Cafeïne vertraagt de activiteit van de cel echter niet zoals adenosine dat zou doen. In plaats van vertragen door adenosine wordt de zenuwcel actiever door cafeïne. Het gevoel van vermoeidheid wordt als het ware dus geblokkeerd. Op die manier geeft cafeïne je dus het gevoel dat het je wakker houdt.

Na een tijdje wordt je lichaam afhankelijk van de ochtenddosis cafeïne, want je lichaam maakt zelf minder adenosine aan. Hierdoor ontwikkel je dus een behoefte aan cafeïne in de ochtend, omdat de cafeïne de adenosine als het ware vervangt.

Daarnaast heeft cafeïne een effect op het cortisolniveau. Cortisol is een stresshormoon dat je lichaam van nature aanmaakt. Het komt onder andere vrij bij elke vorm van stress zowel fysiek als psychologisch. Het hormoon heeft invloed op je slaap-waakritme, maar ook op je spijsvertering en je afweersysteem.

Gedurende de dag maakt je lichaam niet telkens dezelfde hoeveelheid cortisol aan: in de ochtend maak je meer aan om gemakkelijker wakker te worden en 's avonds maak je minder aan, zodat je makkelijker gaat slapen. Cafeïne kan het niveau van het stresshormoon cortisol in je lichaam verhogen. Dit kan een negatief effect hebben, je kan er bijvoorbeeld een onrustig of gestrest gevoel van krijgen.

Het beste tijdstip om koffie te drinken is op het moment dat het adenosineniveau op z'n laagst is. Voor de meeste mensen zal dat moment tussen tien uur ’s ochtends en twaalf uur ’s middags of tussen twee uur ’s middags en vijf uur ’s middags liggen. Hoewel dat betekent dat je je ochtendritueel een beetje om moet draaien, zal je uiteindelijk wel merken dat je koffie veel meer effect heeft en je er veel meer energie van zult krijgen.